19 लदाख स्काऊटस् –

 

19 लदाख स्काऊटस् –

 

           आपल्याकडे जसे इंजिनियर, मेडिकल ह्या क्षेत्रांकडे मुलांचा ओढा असतो तशी आमच्या शाळेतील बहुतेक सर्व मुलांची लदाख स्काउट्स् मधे दाखल होण्याची महत्वाकांक्षा असे. भारतीय सैन्याची ही पायदळ तुकडी स्नोलेपर्ड किंवा माउंटन वॉरियर्स म्हणूनच ओळखली जाई. भारताच्या उंच उंच सीमारेषावर गस्त घालण्याचं जोखमीचं काम यांच्या खांद्यावर असे. कर्नल साळुंखे या मराठी वीराने उभारलेली ही  रेजिमेंट आपल्या पायदळ सैन्याची अतीशय शोभिवंत तुकडी (most decorated unit) म्हणून प्रसिध्द आहे. अनेक अशोक चक्र, महावीर चक्र, कीर्ती चक्र मिळालेल्या वीरांनी ही रेजिमेंट सुशोभित होती.  लडाख स्काउट्स् मधे मुख्यत्वे लडाखी आणि तिबेटी मुलांना भरती केले जाते.रेजिमेंटचा लोगो ही सुरेख होता. `Ibex'  - -mountain goat! ज्या सहजतेने इथले mountain goats  इथल्या अवघड सुळक्यांवर चढून जात होते त्या सहजतेने ही मुलं इथल्या डोंगर, दर्‍या, झर्‍यांमधून वावरत होती.

                  आपल्याकडच्या मुलांपेक्षा इथली मुलं कितीतरी काटक होती. शाळेत पोचण्यासाठी रोज प्रत्येकाला किमान पाच कि.मी. चा डोंगर रस्ता कधी धुळीत कधी बर्फात कधी उन्हात तुडवत यायला लागे. तिथेही हे बालवीर एकमेकांच्या खोड्या काढत, पकडापकडीचे खेळ खेळत, धावत, तर कधी  संपूर्ण वाट ठेपले खेळत शाळेत पोचत असत. शाळेतून घरी जातांनाही कोणाचे दमलेले, कोमेजलेले चेहरे कधी दिसत नसत. परत त्याच उत्साहात पाच किलोमीटर चालत  ते घरी पोचत. कधी कधी शाळेच्या वाटेवरच भरणार्‍या बाजारात आपल्या आई, आज्जी बरोबर ही मुलं त्यांच्याच शेतातली भाजी विकत  बसलेली दिसत. त्यांच्या ह्या भाजी विकण्याला आमच्या प्रिन्सिपॉलचा विरोध असला तरी ती रोज शाळेत हजर राहून मगच त्यांच्या आईला ती मदत करत होती. घरची, शेताची सारी कामं करूनही सतत उत्साहाने फसफसणारी ही मुलं पाहिली की आपण आपल्या मुलांना काळजीने अगटीच पुचाट बनवतो असं वाटे. दरवेळी कुठेशी वाचलेली बा.भ.बोरकरांची ओळ आठवे. ‘मूल म्हणजे असं एक रोप आहे की त्याला दारिद्य्राचं, दुर्लक्षाचं ऊन जास्त झालं तरी ते सुकुन,कोमेजून जातं आणि पैशाचं, काळजीचं खतं जास्त झालं तर ते कुजून जातं.’ (बोरकरांनी हे फक्त मुलांसाठी न म्हणता सर्वच माणसांसाठी म्हटलं होतं.) जरा मोठी मुलं मुली लदाखी नृत्य करण्यात  रंगून गेली होती. कोणाच्या नूडल्स, कोणाचे मोमो, कोणाचे सत्तू, बिर्याणी ची चव बघता बघताच आमची पोटं भरून गेली. पण ‘मॅडमले, आमचं पण टेस्ट करून बघानं’ चा आग्रह कमी होत नव्हता.  

                    ह्या मुलांच्या सहवासात माझा कडकपणा, माझ्या मनाचं काठिण्य पाण्यात विरघळणार्‍या साखरेच्या खड्यासारखं विरघळत जात होतं. मी त्यांना आपलसं करायच्या आधीच त्यांच्या मनात मला एक छानशी जागा त्यांनी करून दिली होती- - विश्वासाची! त्यांच्या अभ्यासाबरोबरच रोज, अनेक विचारांची देवाण-घेवाण आमच्यात सुरू झाली. पंचतंत्र, शिवाजीच्या गोष्टी, कविता, किस्से! त्यांच्याकडची गम्मत जम्मत! त्यांची गुपितं सुरक्षित ठेवायला त्यांच्या दृष्टीने मी म्हणजे बँकेचा एक लॉकरच होऊन गेले.

---------------------------

नाते लडाखशी (अरुंधती प्रवीण दीक्षित)  अनुक्रमणिका