8 लेच्या निवडणुका -

 

8 लेच्या निवडणुका -  

                       प्रवीणला घाईघाईने लडाखला नेमायचं मुख्य कारण होतं, निवडणुका आणि त्याचवेळी दोन समाजात निर्माण झालेला तणाव. प्रवीणच्या गोड स्वभावामुळे थोड्याच अवधीत त्याचे सर्वधर्मियांशी खूपच सलोख्याचे संबंध तयार झाले. बघता बघता एका धर्मियांनी दुसर्‍यांवर टाकलेल्या सामाजिक कडक बहिष्काराचं स्वरूप विरघळत जाऊन नाहीसंही झालं. लडाखमधे आम्हाला मतदानाचा हक्क नसल्याने निवडणुकीच्या दिवशी आम्ही सकाळीच निवडणुकीचा माहोल अनुभवत रस्त्यावरून चक्कर मारत होतो. प्रत्येक व्होटिंग बूथसमोर लोकांच्या रांगा लागल्या होत्या. महिला व पुरुष त्यांचे खास ठेवणीतले गोंचे, लडाखी टोप्या घालून उत्साहाने मतदानासाठी हजर होते. आपल्याकडे दिसणारी निवडणुकीची धामधूम, झेंडे, पताका, पोलीसबंदोबस्त दिसत नव्हता. आणि त्याची आवश्यकताही नव्हती. दोन उमेदवार रिंगणात होते एक लेचा तर दुसरा कारगीलचा. लेला सर्वजण त्यांच्या लेच्या त्यांच्याच उमेदवाराला मत देणार होते त्यामुळे प्रतिपक्षाची नामोनिशाणीही नव्हती. सर्व मतदान सुरळीत आणि उत्साहाने चालू होतं. मतदानाने टक्क्यांची  नव्वदी पार केली.

                      तेंव्हा लेचे कलेक्टर होते वर्गिस.  मूळचे केरळचे. अफ्रिकेत बालपण गेले.  ‘पोटासाठी भटकत जरी दूर देशी फिरेन’ म्हणत भारतीय प्रशासन सेवेत रुजू झाले.  जम्मू काश्मीर कॅडरमुळे त्यांना थेट काश्मीरच गाठावे लागले होते. आपण सर्व आयुष्य काश्मीरमधे काढूनही आपल्याला काश्मीरच्या नंदनवनात नाही तर नाही पण लद्दाखच्या ओसाडीतही आपल्या मालकीचं घर बांधता येत नाही ही खंत त्यांच्या मनात कायमच वाटत राही. आमची मुलं इथेच शिकणार इथेच वाढणार, इथल्या लोकांसोबत, त्यांच्या मुलांसोबत इथल्याच शाळेत जाणार, इथलीच भाषा बोलणार तरीही इथे आपलं घर म्हणून राहू शकणार नाहीत. आम्ही भारतीय असूनही भारताच्या फॉरीन सेवेत आहोत असं ते कायम गमतीने म्हणत.

                          रस्त्यावरून फिरतांना प्रवीणशी काही कामानिमित्त ओळख झालेले अनेक स्थानिक भेटून येता जाता `जुले जुले!' म्हणुन अभिवादन करत होते. आम्हीही उत्साहाने प्रत्येक जुलेला जुले म्हणून प्रतिसाद देत होतो. एकजण मात्र आम्हाला आग्रहाने त्याच्या घरी घेऊनच गेला. त्याच्याकडे त्यांचा बैठकीचा हॉल फारच सुंदर होता. बसण्याची व्यवस्था जपानी पद्धतीप्रमाणे खालीच होती. लाकडी जमिनीवर उठावदार रंगाचे ड्रगॉनच्या चित्रांचे लांब पट्टयांसारखे गालिचे अंथरले होते. त्याच्यासमोर चौरंगांसारखी किंवा दाते पंचांगाच्या मुख पृष्ठावर असलेल्या लिहीत बसलेल्या गणपतीसमोर असलेल्या  मेजासारखी पण थोडी उंच आयताकृती, घडी घालता येतील अशी टेबलं मांडली होती. टेबलं मोठी आकर्षक होती. त्यावर लाल, काळ्या, निळ्या, पिवळ्या चटपटित रंगानी लडाखी चित्रं रंगवली होती. कितीही थंडी असली तरी पादत्राणं काढून मगच खाली गालिच्यावर बसण्याची पद्धत होती. खाली गालिच्यावर बसून लेचा नमकीन गुरगुर चहा पितांना त्यांच्या सुंदर हॉलची आम्ही तारीफ केली. घरातल्या सगळ्यांना भेटत असतांनाच त्यानी स्वयंपाकघरात येण्याची विनंती केली. हे खास लडाखी स्वयंपाकघर आहे. एकदा तरी बघून जा. आत गेल्यावर त्याचं म्हणणं पटलं. इतरवेळी पहायला मिळाली नसती अशी अनेक लडाखी भांडी दिसत होती. सर्व भांडी तांब्यापितळ्याची होती.आपल्याकडच्या कमंडलुच्या आकाराची, तीर्थाच्या झारीच्या आकाराची मोठी भांडी, गुरगुर चहा बनवायचं नळकांड्यासारखं भांडं, आम्ही पहिल्यांदाच पहात होतो. स्वयंपाकघरातली शेगडी फारच प्रेक्षणीय होती. तिच्यावर निळे फिरोझा आणि इतर मोठे मोठे लाल हिरवे सेमिप्रेशस स्टोन जडविले होते. इतकी सुंदर शेगडी मी कधीही पाहिली नव्हती. इथली घरं आणि स्वयंपाकघर पहायला अनेक परदेशी प्रवासी भेटी देतात.

--------------------------------

नाते लडाखशी (अरुंधती प्रवीण दीक्षित)  अनुक्रमणिका